Zacznijmy pokrótce od tego co to jest standard MIDI.

MIDI skrót od Musical Instrument Digital Interface, standard ten powstał w celu umożliwienia komunikacji różnych instrumentów, a następnie wraz z rozwojem technologicznym został wprowadzony również do innego sprzętu, między innymi do komputerów osobistych.

Co oznacza ten standard dla nas użytkowników od strony programowej ?
W wielkim uproszczeniu pozwala na zapisywanie i odczytywanie plików SMF (Standard MIDI Files) czyli potocznie zwanych "midów"

Należy pamiętać że standard GM czyli General MIDI pozwala na wykorzystanie jedynie 128 brzmień oraz 128 kontrolerów (czyli informacji wpływającej na sposób odgrywania pliku, np.: głośność, wybór brzmienia, wybór banku brzmień)

Czy taki plik wykonany zgodnie ze standardem wykorzysta pełne możliwości instrumentu ?
Odpowiedź nasuwa się sama: NIE.

Obecnie instrumenty posiadają bardzo wiele możliwości wpływania na to, w jaki sposób odtwarzany plik brzmi w danym instrumencie, posiadają ogromne ilości brzmień i parametrów które wykraczają po za standard.

Czy w takim razie jesteśmy skazani na tworzenie plików midi jedynie w instrumencie jeśli chcemy wykorzystać moc jaka w nim drzemie, lub żmudnie poprawiać pliki w kombajnach typu Cubase ?
Czy kupując przygotowany przez jedną z wielu firm plik będzie on tylko smętnie brzęczał w naszym instrumencie?

Na szczęście tu przychodzi z pomocą POLSKIE oprogramowanie Midiworks2010 (dla instrumentów firmy Yamaha) oraz Midiworks PA (dla instrumentów firmy Korg oraz Roland).

Jakie instrumenty są obecnie w pełni obsługują przez powyższe programy programy ?
Yamaha:
CVP 505 Clavinova, PSR540, PSR640, PSR740, PSR1000, PSR1100, PSR2000, PSR2100, PSR3000, PSR8000, PSR9000, PSRS700, PSRS710, PSRS900, PSRS910, TYROS1, TYROS2, TYROS3, TYROS4
Korg:
PA50, PA60, PA80, PA500, PA800, PA1x, PA2x
Roland:
GW8, Prelude

Inne modele są co pewien czas dodawane i wg zapewnień autora program również w tym kierunku będzie się rozwijał.
Użytkownicy innych modeli również znajdą w tych programach coś dla siebie.

Tylko że co dokładnie zrobię tym programem i po co mi on skoro jest takich dużo w sieci ?

Owszem, w sieci można znaleźć wiele darmowych programów wykonujących podobne czynności jak Midiworks jednak aby wykonać pełną obróbkę pliku midi musielibyśmy użyć kilku programów co znacznie pogarsza wygodę pracy. Midiworks posiada również funkcje które w innych programach działają kiepsko lub nie działają wcale. Zapomniałbym o najważniejszym dla bardzo wielu osób, program jest w pełni po Polsku.
Pewnie ktoś z Was krzyknie zaraz "są inne programy płatne o podobnych możliwościach więc dlaczego mam wybierać akurat ten"
Z własnego doświadczenia przy pracy z plikami midi wiem, że o dobry program, dostosowany do aktualnych modeli instrumentów jest niezwykle trudno. Rzekłbym że innego takiego programu nie ma. Dodatkowo zapraszam do przejrzenia cen owych programów, tu chyba nic nie trzeba wyjaśniać.

Okno programu MidiWorks 2010 z wczytanym plikiem midi.

Omówmy podstawowe funkcje programu (w celu dokładnego ich poznania polecam instrukcję do programu która w łatwy i czytelny sposób je przedstawia)

Konsola mixerska

Jest to narzędzie które pozwala na zmianę parametrów Volume, Reverb, Chorus, Variation (system) oraz Balance.

Po kliknięciu ikonki instrumentu możemy w bardzo prosty sposób zmienić brzmienie danej ścieżki łącznie z jego parametrami.

Okno zmiany i edycji brzmienia ścieżki melodycznej

Okno zmiany i edycji brzmienia ścieżki perkusyjnej

Na ścieżce perkusyjnej w łatwy sposób możemy zmienić np. brzmienie werbla na tamburyn.

Konsola mixerska jest bardzo udanym elementem Midiworksa, właściwie już dzięki niej można diametralnie zmienić plik midi wykorzystując możliwości brzmieniowe danego instrumentu.

Kolejnym modułem programu jest Transpozycja/Ścieżki.

Co możemy zrobić za pomocą tego modułu ?

Transpozycja - wykonywana jest (domyślnie) dla wszystkich ścieżek pócz ścieżki perkusyjnej. Dla brzmień MegaVoice transpozycja stosuje się jedynie do nut z zakresu 0-95. Transpozycji możemy dokonywać dla wszystkich jak i wybranych ścieżek.

Przenoszenie ścieżki - wystarczy złapać myszką ścieżkę i przeciągnąć na miejsce pustej ścieżki. Przenoszone są również insertowe efekty DSP oraz komunikaty SysEX Multipart co bardzo ułatwia pracę.

Kopiowanie ścieżki - działa tak samo jak przenoszenie (do kopiowania należy przytrzymać klawisz Ctrl) jednak przy kopiowaniu nie są przenoszone na nową ścieżkę efekty DSP typu insert.

Usuwanie ścieżki - wystarczy złapać ścieżkę i przenieść do kosza, skasowane zostaną również komunikaty SysEx Multipart jednak nie zostaną skasowane podłączenia efektu DSP insert.

Łączenie ścieżek - wystarczy złapać źródłową ścieżkę i przenieść na docelową, zostaną na nią przeniesione komunikaty które zostały zaznaczone w polu konfiguracyjnym, inne komunikaty źródłowe zostaną skasowane.

Zmiana nut o oktawę - bardzo przydatna funkcja np w przypadku ścieżek basowych.

Moduł Zmiana tempa utworu

Globalna zmiana tempa utworu ma wpływ na cały plik przez co utwór zachowuje swój charakter.

Moduł Edycja modulatorów

Reduktor modulatorów - Jako że większość brzmień w instrumentach Yamaha posiada własną modulację bywa tak że dane brzmienie nie brzmi poprawnie w pliku midi, powyższe narzędzie służy do redukcji komunikatów Control Change 1 (Modulation), Chanel After Touch oraz Poli After Touch.

Moduł Edytor karaoke

Jest bardzo dopracowanym modułem pozwalającym zrobić właściwie wszystko z tekstem w pliku midi, nie ustępuje parametrowo jak i jakościowo najlepszym programom na rynku. Obsługa jest bardzo intuicyjna przez co praca z edytorem jest szybka i przyjemna.

Moduł Multi edytor

Multi edytor to narzędzie między innymi do kasowania i dodawania komunikatów CC (Control Change), PC (Program Change) oraz Pitch Whell. Jest idealnym narzędziem do zmiany brzmień na ścieżkach na których jest rozmieszczone wiele komunikatów zmiany brzmienia.

Multi edytor pozwala również na kopiowanie danego zakresu utworu (np.: zwrotki lub refrenu) w wybrane miejsce lub skasowanie danego elementu utworu.

Moduł Super revoice

Okno ustawień Super revoice

Jak pisze autor "Super revoice to narzędzie, które z pewnością zafascynuje niejednego użytkownika programu MidiWorks. Za pomocą jednego kliknięcia zmienisz automatycznie zwykły plik midi w standardzie GM (General Midi) w plik dedykowany dla Twojego instrumentu ustawiając miedzy innymi głośność (tak aby nie było przesterowań), reverb i chorus."

Narzędzie to działa świetnie, w wielu testowanych plikach właściwie nic nie trzeba było zmieniać aby brzmiał o wiele lepiej niż standardowy plik GM.

Moduł Usuń polskie znaki

Moduł pozwala na konwersję w tekście karaoke polskich znaków (ę ó ą ś ł ż ź ć ń) na odpowiadające im znaki (e o a s l z z c n)

Moduł Usuń zdublowane nuty

Moduł pozwala na skasowanie zdublowanych nut które mogły powstać przez złe zagranie na klawiaturze, kasowane są nuty o mniejszym GateTime jak i Velocity czyli nuty mniej znaczące.

Moduł Konwersja Text na Lyric

Bardzo proste narzędzie pozwalające na konwersję zdarzeń midi TEXT na zdarzenia Lyric.

Moduł Korekta Gate Time

Jak pisze autor "narzędzie, które obcina czas trwania (GateTime) nut identycznych wysokościowo i występujących na tej samej ścieżce, które zachodzą na siebie"

Bardzo ciekawe narzędzie z dziedziny tych które pomagają w czyszczeniu plików midi z elementów sprawiających często problemy.

Moduł Separator instrumentów perkusyjnych

Moduł pozwala na rozbicie ścieżki perkusyjnej na kilka ścieżej co następnie ułatwia zastosowanie np. 2 różnych zestawów brzmień perkusyjnych.

Moduł Standaryzacja XG

Najlepiej ten moduł opisuje instrukcja autora programu "Standaryzator XG - narzędzie konfigurowalne, którego zadaniem jest uporządkowanie komunikatów midi, wyczyszczenie pliku midi ze zbędnych kontrolerów, nut i innych nieistotnych dla instrumentów elektronicznych firmy YAMAHA zdarzeń. Narzędzie inicjuje także plik midi komunikatami sysex GM System On, oraz XG System ON, a także w przypadku gdy efekt DSP Variation nie jest użyty jako INSERT włącza go jako efekt typu SYSTEM. Jednym słowem robi idealny porządek bez uszczerbku na nieuszkodzonym pliku midi."

Jest to bardzo ważny moduł, nareszcie możemy mieć pliki bez "śmieci".

Na co jeszcze pozwala program ?

• Wstawianie nowych kontrolerów, zdarzeń META i System Exclusive, czyli bez dodatkowego edytora możemy pracować na pliku wstawiając zdarzenia PC, CC, Tempo i wiele innych.
  
  
  
  
• Edycja kontrolerów, zdarzeń Meta i nut - Pozwala w prosty sposób na dodatkową obróbkę danego pliku.
  
  
  
  
• Edycja System Exclusive - bardzo ważną możliwością jest edycja SysExów wie to każdy kto profesjonalnie lub półprofesjonalnie zajmuje się plikami midi.
• Footage - Organ Flutes - program umożliwia również wstawianie brzmień Organ Flutes na ścieżki pliku midi.
• Usuwanie zdarzeń, Wysyłanie zdarzeń, Offset, oczywiście program umożliwia usówanie zdarzeń jak również wysyłanie zdarzeń do instrumentu oraz zmianę opóźnień zdarzeń przez co w prosty sposób możemy zaczynający się utwór od powiedzmy 2 taktu zmodyfikować aby zaczynał się od taktu 1.
  
  

Podsumowanie.

MidiWorks jest programem który powinien mieć każdy kto pracuje nad plikami midi. Ogrom jego możliwości, ale i intuicyjność obsługi sprawia że praca nad plikami midi staje się prostsza, szybsza i efektywniejsza. Nareszcie pliki midi mogą w pełni wykorzystać możliwości instrumentu bez żmudnej obróbki w samym instrumencie lub wielu innych programach. Zachęcam do zapoznania się z demem programu które ma wyłączoną jedynie możliwość zapisu gotowego pliku jednak pozwala na poznanie programu.
Muszę pochwalić autora również za bardzo dokładnie napisaną instrukcję z przykładami co pozwala szybko wykonać nawet najtrudniejsze czynności.